TARİHİN DİRENDİĞİ ANLAR…
1 Haziran 1971 Maltepe’de iki yiğit Adalı direniyordu. Türkülerle, marşlarla… Cevahir şehit düştü ve Mahir onu yüreğine gömerek ilerledi…
6 Haziran 1981 şafağında, Tamer Arda, Doğan Özzümrüt, Ercan Yurtbilir, Atilla Ermutlu, kuşatmalarda katledildiler… Direniş destanı yaratarak…
25 Haziran şafağında, Ahmet Saner ve Kadir Tandoğan, darağacına çıkarıldılar. Devrim sloganlarıyla yürüdüler oligarşinin sephasına…
Ve 1991 Haziran’ında, Hazirancılar’ın anısına eylem gerçekleştirmek isteyen genç gerilla Gürkan Özdemir, bombayla şehit düştü… O hesap sorma bilinciydi…
5 Haziran 2012 bu kez Talip Karasansar Hazirancıların hesabını sormak için hazırlanan eylemde şehit düştü. Hesap sorma bilinci kararmadı asla…
2 Haziran 2015 Mahir Arpaçay; devrimin güzel çocuğu, gülü… IŞİD faşizmine karşı enternasyonalist bilincin ve eylemin ışığı olarak şehit düştü…
27 Haziran 2015 Alper Çakas devrim ve enternasyonalizm kararlılığıyla yürüdü IŞİD faşizminin üzerine, güzel yüzü ve inancıyla… Devrim onu, o devrimi kucakladı…
Yoldaşlar, THKP-C militanları, sizleri anmanın savaşmak olduğunu, sizlere layık olmanın zaferi kazanmak olduğunu biliyorlar.
Ve “herşeye rağmen” ödün vermeden yürümeyi başardıkları yollarında; ilkeli sabırlı, kanter içinde, ama emin adımlarla ilerliyorlar…
…
6 HAZİRAN: DİRENİŞ ÇAĞLAYARAK AKIYOR GÜNÜMÜZE…
Aradan geçen 41 yıl, insan yaşanmışlığı içinde çok üzün bir süre. Fakat yaşadığımız çağın altüst oluşları ve sosyalizmin kırılan dalgası, devrimin zorlu süreçleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde, çok da uzun değil…
Daha dün birlikte değil miydik? Daha dün Tamer, çoşkulu tezcanlılığı ile;”hadi üstad”, diyordu, “eylem saati yaklaşıyor, hadi”. Atilla yine ilişkileri ile buluşuyor, büyük bir anlayış ve serinkanlılıkla bölgelerdeki militanların sorunlarını dinliyor. Doğan, bir eylem sonrasının huzurlu neşesiyle ve aynı zevkle, yarım bıraktığı teorik çalışmasının başına oturmuş. Kırık dökük daktiloya küfrediyor. “Mutlaka bir yenisini edinmeliyim. Düşünsel gelişmelerde de atılım yapmak zorundayız”, diyor, ve yine kitapların ortasında sabahlıyor. Vakit dar, onlar bunun farkında; bundan dolayı da, Doğan daima birkaç kitabı birlikte okuyor.
Ercan, ışıl ışıl yanan kara gözlerine yeni bir eyleme gitmenin ayışığı vurmuş halde, kapıdan giriyor. Selam vermeden “müjde”, diyor, “iyi haberlerim var, bir aydır peşinden koştuğumuz istihbaratın bütün hazırlıklarını tamamladık, yarın gidiyoruz.” Ve sabaha kadar uyuyamıyor. “Üstad, diyor yemin ederim bu eylem hepsinden daha müthiş olacak. Üstad, devrimden sonra yeni bir devrim yapacak ülke bulmalıyız biz. Biz devrimsiz yapamayız.”
Onların yarını, 7 Haziran değil. Onların yarını devrim. Onların yarını zafer…
Ve onlar, zafere kadar bütün barikatlarda yoldaşlarıyla birlikte çarpışacaklar. Bütün kuşatmaları yaracaklar. Yaramadıkları tek kuşatma, 6 Haziran kuşatması olarak kalacak. Hep genç, hep dinamik, kalacaklar. Hep coşkunun kaynağı olacaklar. Eylemlerde, düşünsel üretimlerde, örgütlenme mücadelelerinde, tükenmeyen enerjilerini yoldaşlarına akıtacaklar.
6 Haziran şafağı, düşman için gerçek bir sürprizdi. Hiç ummadıkları halde, MLSPB’nin en fazla üzerinde durdukları 4 gerillasını ele geçirmişlerdi. Hem de, “ölü ele geçirmişlerdi.” Ama kuşatılan MLSPB militanları için, bu bir sürpriz değildi. Onları yaşamı savaştı ve bu savaşın içindeki, herhangi bir günü yaşıyorlardı…
12 Eylül sonrasının en karanlık günlerinde, onlar devrimin ateşini yakmaya devam ediyorlardı. Yine bu günlerin göz gözü görmeyen lanetli sisi içerisinde; başları dik, yüreklerinde en ufak bir ikircim taşımadan, yeni koşulların savaşımı sürdürme olanaklarını yaratıyorlardı.
MLSPB’nin illegal temelde örgütlenme yapısı, onların tüm diğer örgütlerin 12 Eylül’den sonraki güçlüklerini biraz daha hafif yaşamalarını getirmişti. Ama, gerek çalışma yöntemleri, gerekse de politik taktikler açısından, her şeyi yeniden gözden geçirmek ve yeni dönemin koşullarına uygun hale getirmek gerektiğinin bilincindeydiler. Yaşadıkları en büyük güçlük, 12 Eylül’den önceki birkaç operasyonda bir çok önemli yoldaşlarının tutsak düşmesinden ve dışarıda kalan ileri kadroların birçoğunun deşifre olmasından dolayı hareket kabiliyetlerinin zayıflamış olması idi.
Herşeye rağmen, çalışmalarını ve eylemlerini gerçekleştirmeye devam ediyorlardı. Bir yandan sürecin gerekliliklerine göre örgütsel yapıyı yeniden düzenlemeye çalışıyorlar, bir yandan tutsak yoldaşlarını özgürlüklerine kavuşturmak için başlanılan sürecin sonuna doğru ilerliyorlardı.
Haziran’a doğru yaklaşılırken, önemli bir eylem kararı daha alındı. Cunta’nın Amerikan işbirlikçisi yüzünün teşhir edilmesi ve emperyalizmin Ortadoğu maşası siyonist İsrail’in protesto edilmesi amacıyla, İsrail Başkonsolosu cezalandırılacaktı. Bu, THKP-C’nin ikinci kez bir İsrail Başkonsolosunu cezalandıracağı eylem olacaktı. Ve her ikisi de, on yıllık zaman dilimleri içinde, açık faşizm koşullarında gerçekleştiriliyordu.
Hazırlıklar, büyük bir titizlik ve hızlılık içinde sürdürüldü. Eylem, 8 Haziran’da gerçekleştirilecekti. Eylemde kullanılmak üzere çok sayıda araba hazırlanmış ve çeşitli yerlere parkedilmişti.
Son süreçteki zaaflı tutumundan dolayı, kendisine önemli görevler verilmeyen Şemsi Özkan’a da, Kanarya’da parkedilmiş olan bir arabanın yerini değiştirme görevi verildi. 4 Haziran’ı 5 Haziran’a bağlayan gece, bu görev için sözkonusu arabanın yanına giden Şemsi Özkan, orada kendisinden şüphelenen bir bekçi tarafından yakalandı. Şemsi Özkan, bekçiye direnmedi ve götürüldüğü karakolda kimliğini açıklayarak, MLSPB tarihinin hiç bir biçimde tanımadığı şekilde, bir hain olarak itiraflara başladı.
Polis, önce kendisine inanmadı. Onun bir MLSPB militanı olduğuna inanmadılar. Fakat daha sonra siyasi şubeden yıldırım hızıyla gelen MLSPB timinin polisleri, bu şahsın aranan Şemsi Özkan olduğundan, kuşkusuz emindiler. MLSPB gerillaları açısından alışkın olmadıkarı bu tavır karşısında büyük bir şaşkınlık yaşadılar ve onun anlattıklarına inanmadılar. Kuşatmalarda karşılarına çıkan insanları görünceye kadar…
MLSPB örgüt yapısına göre, hangi düzeydi olursa olsun, bir MLSBP’linin, kendisinin bizzat kalmadığı bir örgüt evini, kaldığı örgüt evinden başka bir örgüt evini bilmesine olanak yoktu. Şemsi, verdiği evde kalmıyordu. Ama kendisiyle ilgili olarak bir iki hafta önce başlayan tartışma nedeniyle, Maltepe’deki örgüt evini öğrenmişti. Sözkonusu tartışmalar orada gerçekleştirilmişti ve eylem sonrası boşaltılacağı , o süreçte de Şemsi’ye önemli bir görev verilmediği için, onun evi öğrenmesinde sakınca görülmemişti.
Ve işte Şemsi’nin verdiği ev, o “ADA” idi.
“Ada’da”, Doğan Özzümrüt, Ercan Yurtbilir, Ayşe Hülya kalmaktaydı. 5 Haziran, 6 Haziran şafağına dönerken, ADA kuşatıldı. Birkaç saat sonra Doğan Özzümrüt’ün yoldaşlarıyla randevusu vardı. Gece saat 4’e kadar konuşup tartışmışlar ve daha yeni yatmışlardı. Doğan, eylem öncesinde gerçekleştirilecek bu önemli randevusuna her zamanki titizliğiyle, tam zamanında gitmek için pek uyumaya niyetli değildi.
Ama, evet, ADA kuşatılıyor işte…
Evin bulunduğu İnönü Caddesi’nden gelen ve alışkın olmadıkları sesler üzerine, Ayşe Hülya ön cephe camına doğru gitti. Ve yoldaşlarının bulunduğu odalara dönerek: “Kuşatılıyoruz” dedi… Çatışıp çatışmama çelişkisini hiç yaşamadılar. Üçü de “VUR” emri ile aranıyorlardı. Ama o an bunun muhasebesini yapmadan, çok alışık oldukları, sık sık yaşadıkları bir şeyi yapıyormuşcasına, silahlarına sarıldılar.
Endişe ettikleri ve üzerinde tartıştıkları tek konu, evde bulunan ve düşmanın eline geçmesi halinde başka yoldaşları için, ilişkileri için zararlı olabileceğini düşündükleri dökümanlardı. Kuşatıldıklarını anladıkları andan itibaren bunları özenle imha ettiler. Bunların arasından sadece iki küçük kağıt parçasının masanın altına uçtuğunu görememişlerdi…
Örgütsel dökümanlar konusunda her zaman tedbirliydiler. MLSPB gerillalarının çoğunluğunun, örgütün verdiği bu anlayışı iyi kavramasından dolayı; MLSPB operasyonlarında, çok az sayıda örgütsel döküman ele geçirilebilmiştir. ADA’dakiler de evlerinde bulunan dökümanları hiçbir zaman akıllarından çıkarmayan militanlardı. Belgelerin, tehlike anlarında, zulalı dahi olsa yok edilmesi gerekirdi, onlara, canlarından çok daha fazla önem verirlerdi. “Yangında ilk kurtarılacaklar” derlerdi. Kaldı ki, 12 Eylül’den sonra, zulalı olmayan bir iğne bile bulundurmamaya başlamışlardı.
Adalılar, bu “en önemli” görevlerini yerine getirdikten sonra, şimdi artık gönül rahatlığıyla çatışmaya hazırdılar.
Yani, gönül rahatlığıyla ölüme…
Kuşatmayı anladıkları ilk andan itibaren, ihanetin Şemsi’den geldiğini anlamışlardı. Doğan, ağız dolusu bir küfür savurduktan sonra, “MLSPB toprağından böyle bir şerefsizin çıkabildiğine inanamıyorum” dedi.
Herkes evin değişik yönlere bakan percerelerine mevzilendikten sonra, Ercan yoldaşlarına takıldı: “ Üstad, P-C geleneğini bozuyoruz burada. Benim bildiğim Maltepe’de iki adalı olur. Ve belki de Mahir’le Cevahir, geleneği bozduğumuz için bize kızacaklar.”
Tam on yıl önce, yine Maltepe’de, bulundukları caddeden birkaç blok ötede, Mahir’le Cevahir, büyük bir direniş destanı yazmışlardı. Kuşatıldıkları evde, günlerce çatışmışlardı ve Cevahir bu çatışmada, ve yine Haziran’da, şehit olmuştu…
6 Haziran şafağı sökerken, Doğan’la Ercan, Cevahir yoldaşlarıyla buluştular…
Onlar da birer Haziran Şahin’i olmuşlar, P-C barikatlarının zirvesindeki yerlerini almışlardı. Haziran’ı, bu kez Eylül karanlığının içinden ışıtmışlardı. Bu karanlığın, en zifiri ağdığı günlerde…
Onları bulduğuna, onları öldürdüğüne inanamıyordu düşman. Çatışma başlamadan önce Doğan, ön camı tekmeleyip kırarak; “Teslim olmayacağız. Ya Özgür Vatan, Ya Ölüm!” diye bağırdığında, kuşatmayı yönlendiren polis şeflerinden biri, heyecanla çığlık atmıştı: “Evet, onlar, gerçekten onlar.” Ve o andan itibaren, panikleri da ha da büyümüştü. Ne yapacaklarını, nerede duracaklarını, nasıl ateş edeceklerini bilemiyorlardı. Herkes birbirine bağırıyor, sağa sola kaçışıyordu.
Apartmanın önünden geçen caddenin karşı tarafındaki dükkanların önünde, beton bir blok vardı. Oradan kafalarını çıkaramayan polisler, askerin ateş etmesini emrediyorlardı. Askerlerin atışı ise, genellikle percereye isabet etmiyor, camın üzerindeki betonları dövüyordu. Panikleri ve ne yapacaklarını, bu ölüm oyuyuna nasıl başlayacaklarını bilememe halleri, “içerdekilerin” kararlı sloganları karşısında daha da büyüyordu.
Atmosferin sakin insanları, sadece ADA’daki gerillalardı. Kafalarında, üst kata tuvalet camından kadın gerillayı tırmandırarak çatışmayı uzatma fikri belirdi. Bu girişimin başarısızlığa uğramasından sonra öylece durup beklemeye, dışarının paniğini seyretmeye koyuldular.
Onlar ise, korkularından yanlız Maltepe’ ve çevresini değil, bütün İstanbul’u kuşatmışlardı. Ve gerilların elinde sadece çifter şarjörlü birer 14’lü vardı, yedek mermileri yoktu. Bundan dolayı Doğan, sürekli uyarıyordu yoldaşlarını; “Mermileri dikkatli harcayın. Ardarda sıkmayın. Hedefe ateş edin”…
Zırhlı bir ekip, daire kapısına gelmek üzere ana giriş kapısına yükleniyordu. Fakat, ana giriş kapısı demirdi ve bir hayli sağlamdı. Kilide ateş ettiler, olmadı. Apartmanın bütün zillerini çalmaya başladılar. Ne ilginç, apartmanda hiç kimse, ana giriş kapısını açan butona dokunmuyor, dokunamıyordu.
Nasıl olurdu? Bu iyi çocuklar, bu iyi “aile”, “anarşist” olamazdı. Gerillaların karşısındaki daire henüz boştu. Üst katlarında ise, yaşlı bir karı koca, genç yaşlardaki kızlarıyla birlikte oturuyorlardı. Bu sakin, kendi hallerindeki “genç aile” ile, son derece iyi ilişkiler kurmuşlardı. Komşular ile gençler arasında, “bu akşam kuru fasulye pişirdik, biraz da bundan tadın” tabakları gider gelirdi. Yukarıdaki genç kızın evde yanlız olduğu bir gece yarısı, apandisit sancısı tutmuştu. Çaldığı ilk kapı, “genç ailenin” kapısı olmuştu. O gece kadın gerilla da yanlızdı. Kırkbeş kiloluk zayıf vücut yapısına rağmen genç kızı sırtlayıp hastaneye götürmüş ve başında beklemişti. Evdeki dini tablolar, yaşlı komşuların hayır dualarını almalarına neden oluyordu. Çevrede ilerici demokrat aileler de vardı. Ama onlarla, özellikle yakın ilişki kurmuyorlardı.
Ve bu “iyi insanların” kuşatılması, kurşunlanması, herkesi şoka sokmuştu. Apartmanın sağ tarafına biriken halk kalabalığı içinde, özellikle dışarıya yalınayak fırlamış, hamile bir kadının çığlıkları duyuluyordu. “Ateş etmeyin, çocukları vuracaksınız. Biraz bekleyin” diye bağırıyordu. İçerden ateş edildiğinde ya da slogan atıldığında ise, sessizce dinliyorlar, bekliyorlardı…
Timler, sonunda aşağıdaki demir kapıyı açmayı başardılar ve daire kapısına çıktılar. Ercan, kapıyı korumak için fırladığında, dışarıdan açılan yaylım ateşi sonucu, salonun antreye bakan kısmına varmadan yere düştü… Yüzünde, canı sıkkın olduğu anlarda beliren “allah kahretsin” gülümsemesi, yine bir gelincik gibi açmıştı.
Ve o gülümseme, öylece asılı kaldı. Onun yakışıklı yüzüne, tarihe, MLSPB barikatlarına… 20 yaşındaydı. Ama o, yirmi yıl değil, bu yılları üçe, beşe çarparak yaşamayı başarmış bir yiğit delikanlıydı. Bütün mütevaziliğine, sevimliliğine rağmen eylemlerde atmaca gibi olurdu. Gözünden hiç bir ayrıntı kaçmaz, bir cesaret anıtı gibi düşmanın karşısına dikilirdi. Yoldaşlarına büyük bir sevgiyle, tutkuyla bağlıydı. Onun anası, babası, sevgilisi, herşeyi yoldaşlarıydı. O denli genç yaşına, o kadar çok şey sığdırmıştı ki…
Çok küçük yaşlarda devrimci düşünclerle tanışmış ve hareketin saflarına katılmıştı. Hızla aktifleşti, gelişti. 1977 sonlarına doğru, sorumlularının yakalanması nedeniyle, devrimci çalışma yürüttükleri mahalli birimin hareketle bağları kopmuştu. İllegalite kuralları nedeniyle, yeniden bağ kurmak için sağa sola başvuramadılar. Bir süre beklediler. Birim olarak kendi aralarında, çalışmaların sürdürülmesi gerektiği, hareketin de mali kaynaklara ihtiyacının olduğunu konuştular. Sadece Ercan değil, hepsi çok gençti.
Ve bir banka soymaya karar verdiler. Ellerinde yeteri kadar silah da yoktu. 4 kişiydiler. Önce bir otomobile el koydular. Banka soyguncularının kimilerinin elinde, bıçak vardı. Dördüne de yetecek kadar malzeme temin edememişlerdi. Ama bu, “hareketin sorunlarına çare bulmak” amacından onları alıkoyabilecek bir neden değildi. Soygunu gerçekleştirdiler ve daha önce el koyup hazırladıkları arabayla, İstanbul’un Kanarya semtinden Tepeüstü’ne doğru çıkmaya başladılar. Girdikleri yol, tek yönlü bir yoldu ve polisle karşılaştıklarında, kaçabilecekleri bir güzergah bulamadılar. Ellerindeki iki silahla çatıştıktan sonra, yakalandılar.
Ercan, Sağmalcılar’dan sonra çeşitli Anadolu hapishanelerinde dolaştırıldı. Oralarda da faşistlerle döğüştü, cezaevlerinin devrimci bir mevzi yapılması ilkesini o yıllarda da yaşama geçirmeyi başardı. Birkaç yıl sonra, Niğde Cezaevi’nden firar etti. Firar, daha erken çıkma olanağı olan ve firar etmesi gerekmeyen yoldaşlarının, maskeli bir şekilde gardiyanları esir alması şeklinde gerçekleştirilmişti.
Yeniden İstanbul’ geldi ve illegalite koşullarında devrimci çalışmalarına devam etti. O yıllardan 6 Haziran’a kadar Doğan Özzzümrüt’le ilişkideydi ve aralarında, yoldaşlık ilişkisinin en üst düzeydeki bağlılık, sevgi normları oluşmuştu.
Diş hekimliği fakültesini üçüncü sınıfından bırakarak illegal yaşama geçen Doğan da çok erken yaşlarda devrimci ve MLSPB’li olmuştu. Ortaöğrenim yıllarında okuduğu İstanbul Vefa Lisesi’nde ve o bölgenin bütün mevzilerindeki anti-faşist mücadelenin en ön saflarında daima Doğan’ı görmek mümkündü. Ağırbaşlı, efendi kişiliği, düşman karşısında iyi dövülmüş bir çelik gibi durmasının karşısında engel değildi. Sonra Kürdistan’a gitti ve orada örgütlenme çalışmalarında bulundu. Bu arada, hem Kürdistan’da, hem de İstanbul’da, defalarca polise düştü, hapishanede yattı. Polisteki tavrı, her zaman tam bir suskunluğu içeren sosyalist tavırdı.
Kürdistan’da, önce genel bir THKP-C/MLSPB operasyonunda yakalandı. Gerçekleştirilen bir banka soygunu ve çeşitli bombalama eylemlerinin sorgulandığı bu operasyondan sonra tahliye edildiğinde, artık çok daha tecrübeli bir MLSPB militanı idi. Bölgedeki PC sempatizanlarının MLSPB’ye akışını, büyük bir titizlikle örgütlemeye çalıştı. Diyarbakır’daki eylemlerinden birinde, faşist bir subayı cezalandırmak isterken, eylem üzerinde yakalanmış, o yılların normlarına rağmen çok yoğun işkenceye uğradığı halde, suskunluğunu yine bozmamış ve mahkemenin çaresizliği karşısında bir süre sonra yine tahliye edilmek zorunda kalınmıştı.
Hapishaneyi tam bir sosyalist okul gibi kullanmış, oradaki zamanını, büyük bir enerji ile okuma-öğrenme-araştırma için değerlendirmişti. Tahliyesinden çok kısa bir süre sonra, bu kez İstanbul’daki bir olay nedeniyle gözaltına alında ve yine hem Diyarbakır’da, hem de çok özel bir şekilde götürüldüğü İstanbul’da işkenceye çekildi. Düşman evinde, suskunluktan başka birşey bilmiyordu.
Onlar, halkları ve örgütleri için çözümsüzlük tanımıyorlardı. Bir sosyalistin iradeciliği ile iyi biliyorlardı ki; çare ve çözüm, devrimcilerdir, halkın kendisidir. Ve iradenin gerçekleşmesinin adı, örgütlülüktür.
12 Eylül’ün yaklaştığı yıldı, örgütün yediği operasyonlardan ve bazı organisazyonların gerektirdiği olağanüstü harcamalardan dolayı, mali güçlük baş göstermişti. Yine, gündemde olan ve mutlaka gerçekleştirilmesi gereken görevlerden dolayı, acil paraya ihtiyaç vardı. Uzun soluklu, organize eylemlilikler için zaman yoktu. Tamer ve Doğan, hemen o gece ve o hafta mali sorunun çözümü için yapılması gerekeni planladılar. Tamer, mükemmel bir motosikletciydi. O gece motosiklete atladılar ve E-5‘te, deyim yerindeyse soyulmayan benzin istasyonu bırakmadılar. Sorun, acil limitleri içinde çözülmüştü…
Kaynağın nasıl yaratıldığından, yoldaşlarının dahi haberi olmadı. Aynı hafta içinde de, bir Tekel Satış Deposu ile Migros soygunlarını gerçekleştirerek, önlerindeki sürecin finans problemini çözdüler. Koç sermaye grubuna ait olan Migros’a yönelik eylemler ve kamulaştırmalar daha sonra, özellikle 1980 baharında da devam etti. Migros Satış Kamyonları kamulaştırılarak, gecekondu semtlerine götürüldü ve yoksul halkın gıda ihtiyacı sembolik olarak ta olsa, karşılanmaya çalışıldı.
Örgütsel konumları farklı olduğu halde Ercan’la Doğan’ın ilişkisi, hiçbir zaman alt-üst ilişkisi tarzında olmadı. Mükemmel uyumda iki yoldaş, sırt sırta vermenin sonsuz hazzını yaşayan iki sosyalist gibi yaşadılar hep ve öyle uçtular Cevahir’in yanına…
Ercan, hapishane firarından sonra girdiği örgütsel ilişkilerde, çok kısa bir süre içinde yoldaşlarının sınırsız güvenini kazanmıştı. Katıldığı eylemlerdeki görev noktasına büyük bir gönül rahatlığıyla sırtını dönen yoldaşları, onunla omuz omuza olmaktan dolayı, sevgiyle karışık bir coşku duyarlardı. Bilirlerdi ki, Ercan’ın tuttuğu mevzi geçilmez. Bilirlerdi ki, Ercan, üzerine aldığı görevi mutlaka başarır. Alt ilişkileriyle, esas olarak militan yetiştirilmesine yönelik banka tarama ve bombalama eylemlerine gittiğinde, eğer planlamanın dışında bir olağanüstülükten dolayı saptanan noktalarda eylem gerçekleştirilememişse, mutlaka o gece hızla bir başka nokta saptar, eylemin gerçekleşmesini sağlar ve militanların üslerine görevlerini başarmış olarak dönmelerini organize ederdi.
“Ufaklık”, artık iri bir delikanlı olmuştu. Ama yine aynı sempatik, espritüel “ufaklık”tı. Alt ilişkileri içindeki ciddiyetini, aynı hücrede yer aldığı yoldaşlarıyla birlikte olduğu zaman hemen üzerinden atardı. Onları, neşeye boğardı.
6 Haziran kuşatmasında, bulundukları ADA’dan, Doğan ve Ercan’ın, Cevahir’in yanına, P-C barikatlarının zirvesine uçtuğunu göremeyen kadın gerillayı, yaralı olarak yakalayıp, büyük bir hızla Gayrettepe’ye götürdüler. Çatışma sürüyordu… Kadın gerilla, bindirildiği yeşil mercedeste, titreyen elleriyle namlularını beynine dayamış olan polislerle çok kararlı bir sesle konuşmaya başladı: “Bizlerin kafası için kaçar para aldınız. Siz, bu halinizle bizi yenebileceğinizi nasıl düşünebiliyorsunuz? Neye, kime, kimlere hizmet ettiğinizin farkında mısınız?” Polisler gerçekte hiçbirşeyin farkında olamayacak kadar heyecenlıydılar. Gözleri kan çanağı gibi olmuş birinin gözlerine baktı; “Bu işler için ayda kaç para alıyorsun?” Polisler, ilginç bir biçimde susuyorlardı…
O ise, aslında sadece yoldaşlarını ve nerelerinden yaralanmış olabileceklerini düşünüyordu. Nedense, Cevahir’le bulaşabileceklerini pek düşünmüyordu. Büyük ihtimalle, kendisinin yaralı bırakılmasından dolayı… Boğaz Köprüsü’nü geçerken, “son bir kez görebileyim”diye geçirdi içinden ve koluyla camı kapatan polise; ”Kolunu indir” dedi. Polis kolunu indirdi… “Bu maviyi, bu şafak yakamozlarını bir daha göremeyeceğim. Elveda İstanbul, elveda savaş, elveda yoldaşlar” dedi içinden…Ve henüz Şemsi’nin, “diğerlerinin hepsi daha önce polise bir kaç kez düşmüştür. Kızın bu konuda hiç tecrübesi yoktur. İlk kez ele geçirilecek. Onu sağ yakalarsanız daha fazla bilgi alabilirsiniz. Ben bunlardan başka bir şey bilmiyorum” dediğini bilemezdi.
Onu, Gayrettepe’nin “Bekleme Odası” denilen odalarından birine götürdüler ve zincirlediler.”Şimdi bekle” dediler. Daha sizinle işimiz bitmedi. Sürprizler bu kadar değil. Birkaç saat sonra döneceğiz ve o zaman görüşeceğiz. Polise kurşun sıkmak neymiş, onu da o zaman görüşürüz. Sizi kimin sattığını biliyor musun?”
Biliyordu… Ama sustu. MLSPB gerillalarına yakışır tarzda, yoldaşlarının onuruna yakışır tarzda, ismi dahil hiçbir şey söylememe karaındaydı. Onun ismi; “Ahmet’ti.” Onlara söylediği tek sözcük buydu… Ve evet, hainin adını biliyordu: Şemsi Özkan!..
Daha bir kaç gün önce, o evde Şemsi’yi tartışma masasına yatırdıklarını ve tartışmanın uzaması dolayısıyla ertelendiğini unutması mümkün müydü? Oysa bir hafta daha kazanabilmiş olsalardı, herşey bambaşka olacaktı. İsrail Başkonsolosu cezalandırılmış olacak, ayrıca Şemsi’in durumu örgüt nezdinde de açıklık kazanacağı için, gereken tüm önlemler alınacaktı.
Şemsi, tesadüfen yakalanmış ve içinde bulunduğu çelişkiler, onun bir hain olmasını doğurmuştu. Örgütün düşman tarafından herhangi bir militanının ele geçirilmesi halinde, “anında sözkonusu militanın bildiği mekanlar boşaltılır, bütün randevular iptal edilir, ilişkiler uyarılır” ilkesinin devreye girebilmesi için birkaç saat daha gerekliydi. Ama hain, yoldaşlarına bu süreyi tanımadı. Bir gece dahi direnmedi. Hemen teslim olarak, tarihin kara yüzlü bir celladı, bir utanç simgesi olmayı tercih etti.
Basın, operasyon anında oradaydı ve gelişmeleri saniyesi saniyesine görüntülemişlerdi. Fakat her zaman ki gibi, özellikle Açık Faşizm süreçlerinin “mehmetçik basını” olarak, polisin direktifleri doğrultusunda olay bir süre basında yer almadı. Devlet, operasyonun aşağı doğru genişletilmesini istiyordu. Ve yine “vur” emri ile aranan birkaç MLSPB gerillasının daha yakalanmasını bekliyordu. Fakat umdukları gibi olmadı. Operasyon, Şemsi’nin verebildiği bilgilerle sınırlı kalmış ve orada kilitlenmişti.
10 Haziran’da, sözkonusu MLSPB operasyonu için, basına “yayınlayabilirsiniz” mesajı verildi. 9 Haziran günü, Tercüman Gazetesi’nde köşe yazarlığı yapmakta olan Rauf Tamer, “yarın size çok önemli bir müjde vereceğim” diye yazdı. Ve 10 Haziran 1981 gazeteleri, tam sayfa müjde manşetleriyle, 6 Hazirancıların kurşunlanmış gövdelerinin resimleriyle çıktı: “MLSPB Çökertildi”, “MLSBP’nin beyin takımı ölü ele geçirildi.”, “En büyük Operasyon”… Milliyet gazetesinden aynen aktaralım:
“Marksist Leninist Silahlı Propaganda Birliği adlı örgütün Merkez Komite üyelerinin ölü olarak ele geçirildiği operasyon. 1000’e yakın güvenlik görevlisinin katıldığı ve bu operasyonun, Cumhuriyet tarihinde bir eşine daha rastlanmadığı bildirilmiştir.”
“İstanbul Emniyet Müdürlü’nün üst düzey yetkilileri, 2,5 saat kadar kısa bir süre içinde kanlı bir terör örgütünün Merkez Komite üyelerinin tümüyle ele geçmesinin devlet adına büyük bir başarı olduğunu belirtip; “ Biz onları yakalamasaydık, güvenlik güçlerine karşı düello kararı alan bu militanlar, ellerindeki 42 kişilik polis ve asker listesinde bulunanları öldürmeye çalışacaklardı.”
“Maltepe’deki örgüt evinden kaçmak isterken bacağı kırık olarak yakalanan Hülya Özzümrüt’ün, Diyarbakır Tıp Fakültesi öğrencisi olduğu ve bu güne kadar MLSPB’nin birçok eylemine bizzat katıldığı saptanmış, ayrıca kadın militanın yaralı teröristleri tedavi ettiği belirlenmiştir.”
“MLSPB teorisyen militanlarının yakın bir sürede büyük eylemlere girişeceği ve İstanbul’un Sefaköy, Maltepe, Kanarya semtlerinde yeni hücre evleri tutarak buralarda üslendiklerinin belirlenmesi üzerine, 7 Haziran sabaha karşı 04.30’da operasyona girişen özel anti-terör timi, ilk hedef olarak Maltepe İnönü Caddesi’ndeki 55 sayılı apartmanın 2 numaralı dairesini tesbit etmiştir. Özel tim, evin çevresini kuşattıktan sonra havaya ikaz atışı yapmış ve megafonla “teslim ol” çağrısında bulunmuştur. Uyurken bile yatağa elbiseleriyle giren militanlar, pencereden bakınca çevrenin sarıldığını ve kaçmanın olanaksız olduğunu görmüşlerdir. Yaklaşık üç dakika geçtikten sonra, evde bulunanlardanve MLSPB Merkez Komite Başkan Yardımcısı Doğan Özzümrüt, camı tekmeyle kırarak, ateş etmeye başlamış, bu arada evdeki ve MLSPB Anadolu Yakası Eylem Komite Başkanı Ercan Yurtbilir de ateş açmıştır. Polislerin ikinci uyarısına, bu kez Hülya Özzümrüt, “Teslim Olmayacağız” diyerek karşılık vermiştir. Verilen sürenin dolmasından 7 dakika sonra karşı ateşe başlayan güvenlik güçleriyle teröristler arasındaki çatışma, 15 dakika sürmüş ve Doğan Özzümrüt’le Ercan Yurtbilir, ağır biçimde yaralanmıştır. Aynı anda ölü taklidi yapan Hülya Özzümrüt evin bahçesine bakan arka pencereden atlayıp kaçmaya çalışırken bacağını kırmış ve o cephedeki polislerin eline düşmüştür. Ağır yaralı iki terörist güvenlik güçlerince hastaneye kaldırılmış, ancak ölmüşlerdir.”
“Aynı evde yaşayan komşuları; ’Henüz yeni taşındıkları için fazla bir samimiyetimiz yoktu. Bir apartman toplantısı onların evinde yapıldı. Çok iyi insanlara benziyorlardı. Duvarlarda hep dini panolar, kitaplıkta ise Kur’anı Kerimler, Namaz Hocaları gibi kitaplar vardı. Kendilerini memur olarak tanıttılar. Fazla gelenleri gidenleri yoktu’ demişlerdir.”
Kuşkusuz, basına verilen ve yayınlatılan bu operasyon senaryosunun bir bölümü yalandır. Bu bir infaz operasyonudur. İnfaz operasyonları sürecinin ilklerinden ve en önemlilerinden biridir. Ve İki gerilla, evden çıkarılmadan öldürülmüşlerdir. Polisin içeriye girdiği anda artık mermileri bitmiş olan gerillaların üzerine kurşun yağdırılmış, evde iken katledilmiş hallerinin de fotoğrafları çekilmiş, sözkonusu fotoğraflar basında yer aldığı halde, daha sonra öldükleri açıklanmıştır. Çatışma esnasında öldürmüş olmakla, çatışma bittikten sonra öldürmek arasındaki farka, o yıllarda henüz görece dikkat edilmektedir…
BİR HÜCRE VE BİR RÜYA…
12 Eylül sürecinde “gözaltı” süreci üç aydır. 90 Gün… Baharda giridiğiniz işkence bodrumlarından, sonbaharda çıkarsınız. Çıkabilirseniz…
MLSPB timi, 6 Haziran’ın yaralı militanını, sürekli işkence hali demek olan bekleme ordasındaki zincirlerinden çözüp “aşağıya, hücrelere” indirme kararı verdiğinde, belki de artık yeni bir sonbahar yaklaşmaktaydı.
Hücrelerde mevsim yoktur. Bütün mevsimlerde hücreler ve “bekleme odaları” soğuk ve kan yazar kalın beton duvarlara… Bir battaniye içinde, bir kemik yığını gibi hücreye atılan yaralı militanın hücredeki diğer devrimcilere yönelik ilk sözü, “bana dokunun” oldu.
12 Eylül karanlığının yoğun tutuklamalarından dolayı, hücreler tıklım tıklımdı ve bir kişi için yaratılan bu tabutluk mekanlarda, 11-12 kişi, ayaklarını karınlarına çekerek, bir insanın işgal edebileceği en küçük hacimde bir yer işgal etmeye çalışarak, işkence seansı sırasını beklemekteydi. Yaralı militana ilk dokunan, hayır, ilk dokunan değil, onu büyük bir şevkatle ilk kucaklayan, dünyalar güzeli bir kadın oldu.
Bu, Atilla Ermutlu’nun eşiydi. Yaralı militan, kan ve dışkı pisliğinin karışımından oluşan müthiş bir koku getirmişti hücreye. Ağzından, burnundan, anüsünden, her tarafından kan geliyordu ve dışkısını tutamıyordu. Gayrettepe’nin “işkence uzmanları”, belki biraz da bu pislikten bıktıkları için onu artık “aşağıya” atmışlardı. “Kızlar temizlesindi…”
Atilla’nın eşi, büyük bir sevgiyle sarıldı ona. Belki de, kocasının, çok sevdiği eşinin kokusu vardı bu militanın üzerinde. Olağanüstü güzel kocaman kara gözlerinden yaşları bir sağanak yağmur gibi bıraktı ve “ben Atilla’nın eşiyim” dedi. Militan, hücredekilerin hepsinin dost olduğunu anlayıncaya kadar bu gözyaşlarına tedirginlikle baktı. Birer salyangoz gibi büzülerek öteki insanlara yer açmaya çalışan diğer kadınların da Atilla’nın eşinin gözyaşlarını dostça paylaştığından tam olarak emin olduktan sonra, kendi gözyaşlarını özgür bıraktı.
İlk sorusu, kimlerin öldürüldüğünü tam olarak biliyor musunuz?” oldu. Aldığı yanıt, neredeyse bir mevsim boyu tahmin ettiği ve bir ara aşırı kanamadan dolayı hastaneye götürüldüğünde, “Eren”in annesinin” kulağına fısıldadığı gerçekti…. Ercan, Tamer, Atilla, Doğan; artık yoktu…
Fısıltıyla, “bu bir savaş, büyük bir savaş, savaşırken ölünür de… Onlar, çok soylu bir biçimde öldüler. Onlara layık olmalıyız, ağlamamalıyız.” dedi. Ama, işkence için sırası gelen ilk hücre arkadaşları “yukarıya” çağrılıncaya kadar, ağladılar, ya da belki de, sadece, gözyaşlarıyla konuştular…
Atilla, Kızıldere sürecinden hemen sonra aktif olarak devrim saflarındaki yerini almış bir devrimciydi. 1970’ten sonra, öğrenci eylemliliklerinin en önünde yürüdü, en önünde döğüştü. Aradan çok kısa bir zaman geçtikten sonra da, artık kendi okulu olan Galatasaray Mühendislik Yüksek Okulu’nun yönlendiricilerinden biri idi.
Büyük bir efendilik ve karizmayı içeren kişilikle, sosyalist militanlığın dinamizmini bünyesinde çok güzel bir biçimde sentezlemiş, bulunduğu her ortamın son sözü söyleyeni olmuştu. Özellikle Kars’ta, 12 Mart sonrasında, devrimci hareketin örgütlenmesinde, yükseltilmesinde, Atilla ismini bilmeyen olabilir mi?
O hızlı ve özgün devrimci yükseliş sürecinde Kars kent merkezi ve çeşitli ilçeleri için Atilla’nın birinci dereceden katkısını yadsıyabilecek birileri olabilir mi? Atilla, bölgenin en saygın ve en önemli isimlerinden biri olarak, bu alandaki çalışmalarını sürdürdü.
MLSPB saflarında illegaliteye çekimesiyle birlikte, ailesinden de gelen maddi birikimin üzerinde, bir mühendis olarak çok başarılı bir ticaret hayatı örgütledi. Burjuva yaşamının sunduğu her türlü olanağın yanısıra, bu yıllarda artık MLSPB’nin önemli bir militanı idi. Aynı süreçte, hareketinin bütün önemli aktivitelerinde yerini aldı. Yine bu yıllarda, bir oğlu doğdu: Adı, Ulaş’tı… Ulaşı’ı bağrına, bütün dünyanın ezilen çoukları adına bastı…
Atilla Azeri (Terekeme), eşi Arnavut’tu. Buna rağmen, birbirlerine, iki kardeşin benzeyebileceğinden çok daha fazla benziyorlardı. Hatta, ilişkilerinin ilk dönemlerinde, eşinin fakülte ardadaşları, “abin geldi, seni bekliyor” diyorlardı ve bu olağanüstü benzerlikten dolayı, ‘birbirine bu kadar benzeyen iki kardeş, ancak çift yumurta ikizi olabilir’ diye takılıyorlardı. Ulaş, bu müthiş benzerliğin üçüncü bireyi olarak doğdu ve Atilla’nın kopyası idi.
Atilla, sahip olduğu bütün burjuva olanaklara rağmen, devrimci mücadelenin en önünde yer alma kararlılığında ve bilincinde olan bir sosyalistti. Düzenin kendisine sunduğu olağanüstü rahatı her an terkedebilme koşullarında yaşıyor, ailesini de bu koşullara uyum sağlamaya yönlendiriyordu.
Önce hücre sorumlusu oldu. 1977’de gerçekleştirilen “Birinci Genişletilmiş Toplantı” da, toplantı üyesi idi. Toplantıdan sonra, örgüt içinde birinci dereceden sorumluluklar üstlendi. 1978 yılının 30 Haziran’ında başlyan 1. Konferansta, konferans üyesidir. Konferans’tan sonra, yine önemli sorumluluklar üstlenmiştir. 1978 Aralık sonlarında gerçekleştirilen “Olağanüstü Konferans” ta, yine Konferans üyesidir. Aynı yıllarda, Oligarşi’nin şah damarını çatlatan Cerrahpaşa, Çemberlitaş kamulaştırmalarının aktif eylemcisidir. 1980 Haziran’ındaki merkezi derbeden sonra ise, Merkez Yürütme Komitesi içindedir.
12 Eylül sonrasına bir oğlu daha olmuş, ve o korkunç esaret günlerinin inadına belki, adını “Özgür” koymuştur. Bir gün, Florya’daki ‘son’ evlerinde, Atilla yerdeki halının üzerinde Ulaş’ı bağrına basmış; eşi, ilk çocukları ve o günlerde artık dört yaşında olan Ulaş’ı bağrına basmış yatarlarten, Atilla’nın eşi bir rüya görür. Herşeyi unutur, o rüyasını unutmaz. Ve işte şimdi, hücrede, yaralı militanın kulağına bu rüyasını fısıldamaktadır:
“Orada öyle, Özgür”ü bağrıma basmış yatıyordum. Birdenbire, Özgür’ün güğsümdeki sıcaklığı, birkaç ekmeğin sıcaklığına dönüştü. Üzerimde bir gelinlik, elimde sıcak somun ekmekler, bir karanlıkta koşuyordum ve arkamdan azman köpekler beni kovalıyorlardı. Karanlığın dibinden, Atilla’nın sesi geliyordu: ’Gelme, bu tarafa gelme, bu taraf çok karanlık’ diyordu. Ama ben, hem karanlıktan korktuğum için, hem de köpekler sürekli gelinliğimi, bacaklarımı parçaladığı için, Atilla’nın olduğu yöne, karanlığın dibine doğru gitmeye çalışıyordum. Sonra önümde bir dağ belirdi. Atilla, karanlığın içinden, ‘oraya çık, oraya doğru yürü’ diye bağırıyordu. Dağı, çok büyük bir güçlükle çıktım.
Dağın tam tepesinde, Atilla’nın bir yoldaşı duruyordu ve onun tam arkasında, kocaman bir güneş vardı. Atilla’nın o yoldaşını daha önce hiç görmemiştim ve tanımıyordum. Burada polisler bana resmini gösterdiler ve şu an cezaevinde olduğunu söylediler. Onlara, ‘tanımıyorum ama bir kez rüyamda görmüştüm’ demedim kuşkusuz. Bu insan, bana kollarını uzattı ve ‘korkma, Özgür’ü bana ver, güneşe götüreyim’ dedi. Sonra bütün bunları Atilla’ya anlattım. Bana, “sen artık iyice endişelenmeye başlıyorsun” dedi. Ve kucağındaki oğlunu daha sıkı sararak, uyumaya devam etti.“
6 Haziran kuşatmalarını sözüm ona “anlatan” gazeteler, Maltepe çatışmasını “aktardıktan sonra”, habere devam ediyorlardı: (Milliyet, 10 Haziran 1981)
“Operasyonun birinci bölümünü tamamlayan özel tim, örgütün Merkez Komite Başkanı olan ve Mahir Çayan’la Deniz Gezmiş’ten sonra, son 15 yılın en tehlikeli şehir gerillası olarak tanımlanan Tamer Arda’nın bulunduğu örgüt evine hareket etmiştir.
Bu arada MLSPB içinde “bombacı” olarak bilinen ve bomba yapımı, kullanımı, uzaktan kumanda tekniği konusunda uzmanlaşmış Atilla Ermutlu’nun Londra Asfaltı yoluyla Sefaköy’e, lacivert renkli çalıntı Wolkswagen otomobille geleceği belirlenmiştir.
Ermutlu’yu yakalamak için özel tim görevlileri, trafik araçlarının içine gizlenmişlerdir. Saat 07.05’te havaalanı kavşağından geçerken trafik kontrolü planıyla yolu kesilen Ermutlu’nun ehliyet ve ruhsatını vermesi istenmiş, ancak kuşkulanan terörist, arabayı süratle harekete geçirmiştir. Çevrenin tümüyle sarıldığını anlayan Ermutlu, son çare olarak hızla giden araçtan aşağı atlamış ve başı boş kalan araç, yolun sağındaki şarampole uçmuştur.
Atlama sırasında ayağı incindiği halde hızla oradan uzaklaşmak isteyen Ermutlu’ya, teslim olması için bağırılmıştır. Tehlikeli militanı sağ ele geçirmek isteyen güvenlik görevlileri, Ermutlu’yu yorulana dek izlemeye başlamışlardır. Bu arada telörgüleri aşarak havaalanının Kargasekmez pisti içine giren Ermutlu’nun, elindeki bombayı uçaklara atabileceği düşünülerek, ayaklarına ateş edilmiş ve yaralanmıştır. Ancak, belinde gizlediği silahıyla yaralı olduğu halde çatışmaya giren Ermutlu, hastaneye götürülürken yolda ölmüştür.”
Bu ‘nefes kesici’ film senaryosuna reğmen gerçek, tam bir infazdır. Atilla’nın belinde silahı yoktur. Bir 12 Eylül sabahı, yoldaşlarıyla mutad bir randevuya gitmektedir. Gerçekten de, Havaalanı Kavşağı’nda, trafik kontrolü bahanesiyle arabasından indirilmiştir. Atilla da, İstanbul’u donatan afişlerin “vur” emri ile aranan en “azılı” militanlarından biridir. Atilla arabasından inmiştir. Ve ailesinin morgda teşhiş ettikleri ölüsünün, kafatasının tam arkasında ve iki elinin orta yerinde kurşun izleri vardır. Belli ki, Atilla’ya, bu “trafik kontrolü” esnasında, o günlerde İstanbul’da adetten olduğu üzere, “ellerini kafanın arkasına koy” denilmiş, ve arkasına geçilerek infaz gerçekleştirilmiştir…
VE SEFAKÖY…
Polis şefinin yaralı militana söylediği gibi, düşmanın işi o sabah çok fazlaydı. Kuşatma bu kez Sefaköy’e doğru kaydırılır.
Şemsi’nin verdiği üçüncü bilgi Tamerler’in randevusu idi. Aslında bu verebildiği ikinci ve son bilgidir. Çünkü Atilla da bu randevuya gelirken katledilmiştir ve Şemsi, onun evini bilmediğini, ama Florya kavşağını kullandığını zannettiğini söylemiştir.
Randevu, saat 008’de Sefaköy’de gerçekleştirilecektir ve Konsolos eyleminin son hazırlıkları gözden geçirilecektir.
Tamer, yanındaki yoldaşıyla birlikte Sefaköy meydanına girdi. Meydana girer girmez de kuşatmayı anladılar. Bütün Sefaköy, o saatte orada olmaları normal olmayan simitçiler, ayakkabı boyacıları, seyyar satıcılarla doluydu. Hepsi, gizledikleri gerçek kimliklerinin ve amaçlarının tedirginliği içinde, olağandan çok daha fazla onlarla ilgilenmez görünmeye çalışmaktaydılar.
Tamer’le yoldaşı, “anladın değil mi yoldaş” dercesine birbirlerine baktılar. O kaçamak bakışla birbirlerine; “evet kuşatmadayız” dediler. Şehir gerillacılığının ustası olan bu insanların hepsi, çok küçük yaşta sokakların fethine çıkmışlardı. Örgütsel ilişkiler ve kent gerillacılığının işlevleri içinde büyümüşlerdi. Yaşları o günlerde de çok ileri değildi. Ama kısa mücadele yıllarını, fırtına hızıyla yaşamışlardı.
Onlar, yaşam yelkenlerinin her anını, her gününü, mücadele rüzgarıyla doldurmuşlardı. Donanımları, gençlikleri ile kıyaslanamayacak denli yoğundu. Sürekli üreten, yaratan, koşturan özellikleriyle, “taşı kırmakta” gerçekten ustalaşmışlardı. Deneyim ve iradenin yarattığı ustalardı onlar. Ve kendi deneyimlerini, kendi iradeleriyle oluşturmuşlardı. Beklemeden ve bekletmeden yaşamışlardı…
Örgütün onlara görev vermesi gerekmezdi. Genellikle, olgunlaştırılmış verilerle örgütün karşısına çıkarak, görev onayı isterlerdi. Kabul ettiremezlerse de, çok kısa bir süre sonra yeni bir eylem ya da örgütsel çalışma projesiyle örgütün karşısına çıkarlardı.
Kuşatmayı anlayan Tamer, anladıklarını düşmana hissettirmeksizin, yanındaki yoldaşıyla kuşatmayı yarmanın yollarını konuşmaya başladı.
Dönemin bütün polis şefleri, teşkilatlarının ve tekniklerinin bütün olanaklarıyla uğraştıkları halde, yıllardır bu gerillalara ulaşamıyorlardı. Onları her yerde arıyorlardı ama bütün çabalarına rağmen, özellikle İstanbul’da gerçekleştirilen yeni eylemliliklerden sonra, ancak görgü tanıklarının ifadelerinde izlerine rastlayabiliyorlardı.
Demek ki bu insanlar İstanbul’da idiler ve sürekli yeni eylemler gerçekleştirdikleri için, demek ki, sokaktaydılar. Belki de, burunlarının dibinde… Ama onlara ulaşamıyorlardı… Gazeteler hep aynı başlıklarla çıkıyordu: “MLSPB yine terör estirdi.” Onların resimleri yine gazetelerin ilk sayfalarını süslüyordu ve sürekli halka çağrılar yapıyorlardı: “Gördüğünüz yerde ihbar edin.” “Bunlar eli kanlı katillerdir. Halk düşmanlarıdır.”
Onların, şehir gerillacılığının mihenk taşları olan, titizlik ve en sıradan görevler için dahi yoğun emek harcama tarzını, ilkelerini başarıyla yaşama geçirmeleri; bütün yoğunluğuna rağmen MLSPB eylemlerinde ya da sonrasında kayıp verilmemesini, düşmanın daha sonra da iz sürememesini ve onlara ulaşamamasını doğuruyordu. Onlar hiçbir zaman oportünistlerin o zamanlar çok sık dile getirdikleri ve bir “ideolojik mücadele” argümanı olarak kullandıkları gibi “sıcak apartman dairelerinde gizlenmediler, saklanmadılar.” “Bir avuç küçük burjuva olarak” yaşamları salt eylem yapıp üslerine çekilmek” olmadı.
Bir tek eylemin istihbaratını olgunlaştırmak ve alt yapısını oluşturmak için dahi, aylarca sokaklarda dolaşırlardı. Hep sokaklardaydılar ve başarılarının sırlarından biri de buydu kesinlikle…
Onlar, bütün örgütsel çalışma ve ilişkilerinin, gerçekleştirdikleri bütün eylemliliklerin yanısıra; aynı zamanda gecekondu semtlerinde mahalle çalışmalarında, fabrika örgütlenmelerinde, kadro adaylarının ve aktif sempatizanların politik-askeri eğitimlerinde, Anadolu’daki diğer yoldaşlarıyla bağlar sağlamak için Anadolu yollarındaki maceralarında, geceyi gündüze katan, gündüzü geceye yeni kazanımların iradesiyle akıtan sosyalistlerdi.
Tamer için burjuva gazeteleri, “son on yılın en büyük şehir eşkiyası” diye manşet atıyorlardı. Onun seyrek sarı saçlarındaki, vaktinden önce açılmaya başlayan ak alnındaki, kahverengi gözlerindeki ışığı, yoldaşları çok iyi yakalamıştı. O, yoldaşları için de önemliydi, ama bir eşkiya olarak değil, sevimli bir omuzdaş olarak… Baştan ayağa çoşku ve heyecan dolu bir militan olarak…
6 Haziran, Tamer’in de düşmanla ilk karşılaşması, ilk hesaplaşması değildi. Onlarca eylemden sonra ya da eylem içinde polisle, jandarmayla çatışarak çekilme durumlarının dışında da, bir kaç kez düşman eline düşmüştü. İlk olarak 1975’te bildiri dağıtırken yakalanmıştı. Henüz öğrenci gençlik içinde çalışma yaptığı dönemlerdi ve anti- faşist mücadelenin tepeden tırnağa heyecan dolu militanı Tamer, ilk kez düşman eline düşüyordu.
Daha sonra, İstanbul’un Soğuksu semtinde yoldaşlarıyla birlikte çalışma yaptıkları bir evde, çevrede bulunan ve aralarından birini demokratik platform çalışmalarından tanıyan faşislerin ihbarı sonucu 1977’de, yoldaşlarıyla birlikte tekrar yakalanır. Polis eve karakol kurmuştur ve gelenleri tek tek alır. Henüz somutlaştıramasalar bile, ele geçirdikleri militanların değerini bilmektedirler. Ve ilk kez Florya’daki MİT özel işkence merkezine onlar götürülür. Hepsinin tavrı mükemmeldir. Aynı evde yakalandıkları halde, birbirlerini tanımadıklarını söylerler, ve başkaca da hiçbir şey, söylemezler…
Tamer, açık faşizmin en zorlu günlerinde gerçekleştirilen Cennet Mahallesi ve Eyüp kamulaştırmalarının da organizatörü ve komutanıdır. Eylemlere, birkaç kamyonet dolusu militanla gidilir ve ana caddeler, tümüyle teslim alınır. Ayrı kamyonetlerdeki ayrı birim militanları, birbirlerini tanımamaktadırlar ve aynı kamulaştırma baskınını gerçekleştirdikleri halde, komutanlarının eylem ustalığı sayesinde, yine kimse birbirini görmeden, faşizmin kolluk kuvvetlerinin yoğun kuşatması ve ateşi altında kayıp vermeden çekilirler.
Eyüp’te, eylemin bittiği anlarda yoldaşlarını tek tek sayan Tamer, bir kişinin eksik olduğunu görür. Yoğun düşman ateşi altına tekrar girerek, kayıp yoldaşını arar. Militan, örgüte biraz daha gelir kazandırmak hırsıyla grup komutanının “çekilin” emrini duymamış, dalmış ve içerdeki kasalardan birini daha boşalttırmak telaşı içine girmiştir. Tamer, jandarmanın salvosu altında sözkonusu militanı da alarak, çekilme noktasına götürür ve onun biriminin yerleştiği kamyonete bindirir. Artık tüm ekiplerin geri çekilme vakti gelmiştir. Elde edilen gelir, çuvallarla taşınmaktadır.
Bir başka eylemde, faşistlerin günlük yayın organı olan “Hergün Gazetesi” basılacaktır. Gazete, gerek dönemdeki düşünsel işlevleriyle, gerekse de faşistlerin ele geçirmiş olduğu ve tam bir terör estirdikleri bir bölgede çıkarılmakta oluşu ile, kritik bir gazetedir. MLSPB militaları, genel anlayışlarına uygun olarak, özellikle bu tür hedeflere yönelirler. Onların görevi, kolay olanı, rastgele olanı değil, kritik ve zor olanı gerçekleştirerek; devrimin, sosyalizmin gücünü kanıtlamaktır. Gazete, devletin inayetiyle, bulunduğu tüm bölgenin yanısıra, bizzat çıkarıldığı bina itibarıyla da, onlarca sivil faşist tarafından, güçlü silahlarla korunmatadır.
Eylemin amacı, bu kuşatmayı yararak bölgeye girmek, bölgenin en iyi korunan noktası olan gazeteyi taramak, ama bu arada yazarlara vb zarar vermemektir. Eylemin ana kadrosu 4 kişidir. Bu dört kişinin içerisinde, Tamer Arda ve Doğan Özzümrüt bulunmaktadır..
MLSPB militanları, bütün bölgeyi ve koruma yapan bütün sivil faşistleri esir alırlar. Şimdi, bir faşist kuşatmanın tam ortasındadırlar. Kuşatmayı yarmış, dağıtmışlardır. Gazeteyi basar ve tararlar. Bu eylem, malum basında, “Hergün Gazetesi onlarca komünist militan tarafından basıldı” şeklinde yansıtılır. Onlar, gerçekten de kişiliklerinde belki yüzlerce militanın sosyalist enerjisini ve iradesini taşıdıkları için, burjuva basının yazdığı bir anlamda doğrudur…
6 Haziran’dan bir yıl kadar önce, çalışma yapılan gecekondu semtlerinin birindeki mahalli birimlerin içinden, kendisine çok benzeyen, yine sarı saçlı, kahverengi gözlü, hafif çilli bir kız sevdi Tamer. Sevgisini kıza açıklamadan önce, yoldaşlarıyla paylaştı bütün içtenliğiyle… Büyük bir coşku duydu bu sevdadan.
Yoldaşları, kıza açılması ve iletişim kurabilmeleri için ona büyük bir sevgiyle yardımca oldular. Fakat onunla çok az görüşebiliyor, çok az birlikte olabiliyordu. Çünkü görevleri çok yoğundu ve dönem, herbiri bir öncekinden daha zorlu gelen günlere evriliyordu. Bu direniş, dişe diş ve gerçekten aslında silahlarla değil; tırnaklarla, deyimin bütün anlamını içinde taşımacasına, tırnaklarla, dişlerle yürütülüyordu. Kanayarak…
Onların elleri kanamıyor muydu? Elbette kanıyordu… Açık faşizm bütün azgınlığıyla devrimcilere ve halka saldırıyordu. Onlar, faşizmin akıttığı her damla kan için, halka çektirilen zulmün her anı için büyük bir sorumluluk duyuyorlar ve gencecik omuzlarında, bu tarihsel sorumluluğu müthiş bir cesaretle taşıyorlardı.
Devrimciler, bu zorlu kavgada kendileri için bir şey istemezler mi? İsterler! Kendisi için birşey istemek, insanın doğasında vardır. Fakat ne zaman ki devrimci, kendi özlemlerini ve geleceğini halkının ve ülkesinin geleceği ile özdeşleştirir; işte o zaman gerçek bir sosyalistin kimliği belirginleşir. Bu kimlik, evet, kendisi için de bir şeyler ister, ama o istek artık, ülkesinin özgür geleceğinde katkı sahibi olmanın mutluluğunu, coşkusunu istemeye dönüşmüştür.
Devrimciyi sarıp sarmalayan, onun yüreğinde kor gibi yanan, bu istektir. İradesini oraya akıtır. Hem de insanoğlunun sahip olabileceği en güçlü ölçülerde, önünde durulamaz nitelikte bir iradedir bu…
6 Haziran’dan kısa bir süre önce, Tamer eşinin hamile olduğunu öğrendi. Bu zorlu maratonun orta yerinde bir bebeği olacaktı. Çok büyük bir seviç duydu. Endişelerini, yoldaşlarıyla konuşunca biraz daha dağıttı. Zorluklar, daha da büyüyecek, minik bir bebek te bu zorluklara ortak edilecekti. Yine de minik bebeğini, ülkesinin bütün çocuklarına duyduğu bağlılıkla bekliyor, ülkesine karşı duyuduğu sorumluluğun, bu sürpriz bebekle zenginleşeceğini, enginleşeceğini düşünüyordu.
Sefaköy’deki kuşatmanın orta yerinde, hiç kuşku yok ki; o öldürüldükten sonra doğan ve Cangül adı verilen doğmamış bebeğini de düşündü…
Yoldaşıyla birlikte adımlarını hızlandırdılar. Caminin avlusundan çıktıktan sonra yoldaşına; “koşmaya başlayalım” dedi. Üzerlerinde silah yoktu. 12 Eylül’den sonra sürekli çevirme ve üst araması yapıldığı için, zorunlu hallerin dışında sokakta silah taşımıyorlardı. Onların koşmaya başlamasıyla birlikte, dört bir yandan yaylım ateşi başladı. Kuşatma çok yoğun ve kademeliydi.
Arayı biraz açan Tamer, yoldaşının vurulduğunu hissedince geri döndü. Yoldaşı buna itiraz etti. Karnından vurulmuştu ve eliyle yarasının üstüne bastırarak koşmaya devam ediyordu. Biraz sonra yollarını ayırdılar. Yaralı militan, izini kaybettirmeyi başardı…
Fakat Tamer, Sefaköy Meydanı’nda, yüzlerce merminin yağmuru altında yere düştü…
Gözleri açıktı…
Öylece bakıyordu.
“Yarın yoldaşlar, haydi yoldaşlar, barikatlara yoldaşlar” demeyi, sürdürüyordu…
6 Haziran operasyonun verildiği gazeterde, onun Sefaköy Meydanında, öldürüldükten sonra da polis şefleri tarafından üzerine onlarca mermi sıkılan yiğit gövdesinin resmi vardı. Ve gazeteler onunla ilgili son senaryoyu şöyle yazıyordu: (Milliyet 10 Haziran)
“Ve Perde kapanıyor:
Örgütün en tehlikeli üç militanının ölü olarak ele geçirilmesinden sonra esas hedefe yol alan özel tim, Sefaköy Meydanı’na gelecek olan Tamer Arda’yı beklemeye başlamıştır. Saatlerin 07.35’i gösterdiği anda güvenlik çemberinin içine düşen Tamer Arda, saçlarını oksijenle sarıya boyayıp giyinişini tamamen değiştirdiği için, ilk anda tanınamamıştır. Ancak tecrübeli güvenlik sorumlularından üç görevli Tamer Arda’yı tanımış ve bunlardan biri havaya ateş ederken diğeri, orada bulunan yurttaşlara megafonla çağrıda bulunarak, meydanda bulunan herkesin yere yatıp en yakın yere sığınmasını istemiştir.
Aynı anda Tamer Arda’ya çevresinin sarıldığı, teslim olması gerektiği duyurulmuştur. Ancak, Tamer Arda, otobüs durağında servis aracı bekleyenleri kendisine siper ederek ara sokağa kaçmak istemiş, bu arada belinde gizlediği tam otomatik tabancasıyla havaya ateş etmiştir. Girdiği her sokakta polislerle karşılaşan Arda, çareyi tekrar meydana kaçıp kalabalığa karışmakta bulmuş, ancak işçi kılığındaki sivil polisi yurttaşlardan biri sanıp rehin almak isterken açılan ateş sonucu ölmüştür.
Sefaköy meydanında filmlerdeki gibi bir çatışmaya tanık olan yüzlerce yurttaş, ölenin Tamer Arda olduğunu duyunca şaşırmışlar ve pek çoğu Arda’yı bu bölgede pek çok kere gördüklerini söylemişlerdir.”
Sonra Kadir ipe çıkarıldı.
Sonra Ahmet ipi göğüsledi.
Her ikisi de, aynı eylemde yakalandıkları ve ölüm anındaki muhteşem zafer işaretiyle Türkiye devrim tarihine geçen Hakkı Kolgu yoldaşlarını selamlayarak, Cevahir’in yurduna uçtular.
Onların kuşatıldığı, onların darağaçlarına çıkarıldığı tarihlerde belki de ilkokula giden Gürkan Özdemir, yıllar sonra onların anısına bir eylem gerçekleştirmek isterken, yeniden kuşatmaya uğradı. Gürkan’ın önünde iki seçenek vardı: Ya, elindeki geciken bombanın patlaması sonucu bulunduğu çevreye gelen halktan insanların da ölmesine neden olacak; ya da kendisi, genç ve soylu bedenini, yüreğini, bu kavgaya verecekti.
O, hiç tereddüt etmeden, kendi yüreğini ve gençliğini halkının kurtuluş ve özgürlük mücadelesi için feda etmeyi tercih etti. Elindeki bombanın geciken zaman ayarını, kendi gövdesinde patlatalarak, halktan insanların ölmemesini sağladı…
Ve, Cevahir’le, Doğan’la, Ercan’la, Tamer’le, Atilla’yla buluşmayı tercih etti…
2000’lerde Haziran’ın MLSPB’li ölümsüzlerine Talip Karasansar yoldaş katıldı önce. Güzel yüzlü, sakin ve militan… Onu Mahir Arpaçay takip etti. Ortadoğu Devrimci Çemberinin ölümsüz savaşçısı olarak. Ardından Alper Çakas aynı yolda yürüdü…
Yoldaşlar, sizi daha fazla bekletmeyeceğiz.
Buluşacağız yine.
Sevgiyle…