Kolombiya’da öğrenci ayaklanması

OGOTA, COLOMBIA - SEPTEMBER 27: Colombian riot police intervene the students protest causing caos riots by taking the streets and throwing bombs into the streets in Bogota, Colombia on September 27, 2019. ( Juancho Torres - Anadolu Agency )

Javeriana Üniversitesi öğrencisi Andrés Felipe Gómez, 24 Eylül’de patlak veren protestoların amacını şöyle özetliyor: Kaliteli bir eğitim sistemi talebi ve Distrital Üniversitesi’nde ortaya çıkan yozlaşmayı doğuran koşulların ortadan kaldırılması. Kaliteli yüksek eğitim ise eğitimin herkesin erişimine açık olması, yani bir ayrıcalık değil hak olması demek.

Öznur Karakaş

24 Eylül Salı günü Universidad Distrital’de yolsuzluk haberleriyle birlikte patlak veren ve kısa sürede önce Bogota’daki diğer üniversitelere ve diğer şehirlere sıçrayan öğrenci ayaklanması, bilhassa son on yılda şahit olduğumuz kitlesel ayaklanmaların ve toplumsal hareketlerin tabiatına uygun olarak somut bir vaka üzerinden ayaklanan protestocuların sonrasında bu soruna sebebiyet veren daha meta meseleleri tartışmaya açtığı genel bir ayaklanmaya dönüştü. Ağustos ayında savcılık, Universidad Distrital’ın Kalkınma Enstitüsü Başkanı Wilman Muñoz’u kuruma ait 10.400 milyon pesoyu kendi harcamaları için kullanma suçlamasıyla ifadeye çağırmıştı. Bu yolsuzluk haberinin öğrencilere yansımasıyla patlak veren ayaklanma sayesinde kısa süre içinde ülkede yüksek eğitim sisteminin temel sorunları yeniden tartışmaya açıldı.

24 Eylül Salı günü Universidad Distrital’de patlak veren yolsuzluk haberiyle birlikte sokaklara çıkan öğrencilerin eylemleri, sonrasında Bogota’nın en işlek ve merkezi caddesi olan 7. Cadde’ye taşındı. Öğrenciler orantısız şiddet kullandığı için tepki çeken çevik kuvvet birimi ESMAD’ın şiddetli müdahalesiyle karşılaştı. Bunun ardından la Javeriana Üniversitesi’nin öğrencileri de ayaklanmaya dahil oldu. Çarşamba günü ise Universidad Pedagogica öğrencilerinin katılımıyla protestolar büyüdü ve diğer üniversitelere yansıdı.

Bu öğrenci mobilizasyonunda dikkat çeken önemli bir nokta şehrin bütün üniversitelerin Parque de las Periodistas’ta gerçekleştirilen genel eyleme katılmasıydı. Genelde sadece kamu üniversitelerinin protestolara katıldığı ülkede, bilhassa la Javeriana gibi protesto geçmişi olmayan özel üniversitelerden öğrencilerin aktif olması dikkat çekici bir ayrıntı.

Bu süreç aynı yıl içerisinde ülkede görülen ikinci, Barış Süreci’yle anılan Başkan Santos’un ardından geçen sene göreve gelen Başkan Ivan Duque’ün döneminde yaşanan üçüncü öğrenci ayaklanması. Aralık 2018’de kısıtlı kaynakları protesto etmek üzere 32 devlet üniversitesinde yapılan 10 haftalık grev sonrasında Kolombiya hükümeti, Başkan Ivan Duque’ün yönetiminde, dört sene boyunca, devlet üniversitelerinde yüksek eğitime ekstra 4.5 trilyon peso (1.42 milyar dolar) ayıracağını açıklamıştı.

Javeriana Üniversitesi öğrencisi Andrés Felipe Gómez, 21 Eylül’de patlak veren protestoların amacını şöyle özetliyor: Kaliteli bir eğitim sistemi talebi ve Distrital Üniversitesi’nde ortaya çıkan yozlaşmayı doğuran koşulların ortadan kaldırılması. Kaliteli yüksek eğitim ise eğitimin herkesin erişimine açık olması, yani bir ayrıcalık değil hak olması demek. Universidad National öğrencisi Ángela Forero-Aponte ise öğrencilerin bütçe kesintileri ve akademik ihtiyaçlarının ve hizmetlerin karşılanmamasından bıktığını söylüyor.

(1) https://www.bluradio.com/regionales/bogota/corrupcion-en-la-distrital-detono-las-protestas-lider-estudiantil-de-la-javeriana-228091-ie435

(2) https://thebogotapost.com/protests-a-week-of-tear-gas-and-transport-woes/41345/

(Gazete Duvar)