|
 |
|
|
|
|
|
Marksizmle
Sinsi Bir Hesaplaşma
REVİZYONİZM
|
| |
Adı marksizmi “revize” etmekten
gelen revizyonizm, 19. yüzyılın sonlarında ortaya
çıkan sapmalardan biridir. Sınıfsal-ekonomik temelini
Avrupa’da özellikle de Almanya’da, işçi aristokrasisi
ve kimi küçük-burjuva çevrelerden alır. Marksizmin
temel tezlerinin çağı açıklamak için yeterli olmadığını,
kapitalizmin bugünkü gelişme aşamasına uygun bir
revizyondan geçirilmesi gerektiğini ileri süren
revizyonistler, kapitalizm içinde kalarak, ekonomik
mücadeleyi temel alarak iktidar mücadelesinden kaytarmanın
teorisini yapıyorlardı. Akımın öncüsü olan Bernstein’in
“sosyalizmin hedefi hiçbir şey, hareket ise her
şeydir.” sözü, aslında durumu yeterince özetliyor.
Revizyonizm, Rosa Luxemburg ve Lenin tarafından
sınıf uzlaşmacı, burjuva demokrasisine boyun eğen,
şövenist ve işçi sınıfına ihanet eden tüm yönleriyle
eleştirilerek mahkum edilmiştir.
Ancak marksizmin temel tezlerini, iktidar hedefini,
parti yapısını-disiplinini, işçi sınıfının öncülüğünü,
burjuvazi ile arasındaki çelişkinin niteliğini “süreç
değişti, marksizmi sürece uyarlamak lazım” diyerek
tahrifata uğratan revizyonizmin öyküsü, burada bitmemiştir.
İkinci Paylaşım Savaşının ardından revizyonizm,
bu defa “modern revizyonizm” olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nde Kruşçev’le
birlikte tam egemenliğini sağlayan bu sapma, Lenin’in
“barış içinde birarada yaşama” tezinin içini öylesine
boşaltmıştır ki, bu çizgiye göre dünya “komünist”
hareketinin en önemli gündemi “barış” haline getirilmiştir.
Tıpkı varolan kapitalist sömürü koşullarını devrimle
yıkmak yerine ekonomik mücadeleyle iyileştirmeyi,
demokrasi mücadelesiyle sınıfın parlamentodaki etkinliğini
artırmayı koymaya çalışan, ve böylece sosyalizm
perspektifiyle hiçbir ilgisi kalmayan Bernstein
gibi Sovyet revizyonizmi de reel sosyalizmin üstünlüğünün,
diğer ülkelerinin işçilerince süreç içersinde görüleceği,
işçilerin böylesi bir “refah” düzeyini mutlaka kabul
edeceği ve sosyalizme yöneleceği gibisinden tuhaf
tezlerle varolan statükoları bozmayacak, dolayısıyla
devrimciliği tamamen tasfiye eden bir çizgiyi benimsemiştir.
Bu çizginin dış politikadaki bir diğer yansıması
ise “kapitalist olmayan yol” teziydi. Buna dayanılarak
emperyalizmi gerilettiği, kapitalist olmadığı gerekçesiyle
sosyalizmle hiçbir ilişkisi olmayan, küçük-burjuva
milliyetçi iktidarlar desteklenmiş ve bu iktidaların
baskısı altında ezilen birçok ulusal/etnik/dinsel
grubun Sovyetler Birliği nezdinde sosyalizmden nefret
etmesinin koşulları yaratılmıştır. Aristo mantığının
aksine kapitalist olmayan, sosyalizm değildir. Özel
mülkiyet ilişkileriyle sadece sömürgecilikle özdeşleşmiş
kimi sermaye gruplarının/işletmelerin devletleştirilmesi
dışında hiçbir sorunu olmayan bu küçük-burjuva iktidarların
kapitalist olmadıkları ise koskoca bir yalandır.
Dünya sosyalist hareketinde ilk defa Mao’nun eleştirdiği
ve yine onun tarafından “modern revizyonizm” olarak
tanımlanan bu politikalar, marksizm adına bayağı
bir ekonomizmi, enternasyonalizm adına çarpık ilişkileri,
“barış” siyaseti adına sınıf savaşımının/iktidar
perspektifli siyasal çalışmaların reddini koyarak
dünya sosyalist hareketine büyük zararlar vermiştir.
Çeşitli değinmelerinde Che tarafından da eleştirilen
bu politikaların içteki uzantıları, ‘90’da sosyalist
bloğu dağılmaya götüren süreçte belirleyici faktörlerden
biri olmuştur.
Günümüzde ise revizyonizm, 90 sonrası iyice egemen
olan postmodernizmin etkisindedir. Emperyalizmin
içinde bulunduğu aşamayı gerekçe göstererek marksizmi
“bu koşullara göre” revize etmeye çalışan bu akım,
iktidar perspektifinden, devrimcilikten ve sınıftan/halktan
uzaklaşma özellikleriyle tarihte ortaya çıkmış diğer
revizyonizm türleriyle ortaklaşır. Bugünkü revizyonizmin
belki de en büyük zararı, marksizmin geliştirilmesine,
sürece uyarlanmasına dair atılacak her türden devrimci
adımında kendi bulunduğu noktaya varacağına dair
kuşku bulutlarını büyütmesidir. Ancak marksizm gerçeklikle
kurduğu sağlam diyalektik, böylesi bir kuşku bulutunun
oluşsa bile fazla yaşamasına izin vermez. |
|
| |
|
|
|
|
