Nikaragua
devrimci hareketinin tarihsel önderi ve Sandinist
Ulusal Kurtuluş Cephesi (FSLN) kurucusu olan Carlos
Fonseca Amador, Nikaragua'nın Kuzeybatısında Matagalpa
kasabasında doğdu. Fonseca, çamaşır yıkayıcısı
bir köylü kadın olan Augustina Fonseca Ubeda'nın
evlilik dışı çocuğuydu. Babası, ünlü kahve üreticisi
Amador ailesinin bir ferdi olan Fausto Amador
Aleman, oğlunu ilkokul yıllarına kadar kabul etmedi.
Çok zengin olan babası daha sonraları okula gitmesi
ve kendi kendisini eğitmesi için yardım etti ama
Fonseca her zaman annesine, çalışma ahlakı ve
güçlülüğünden ötürü hayrandı. Yine de babasının
yardımları yüzünden Fonseca sürekli olarak soyadını
kullandı ve daha çok Carlos Fonseca Amador olarak
tanındı. Çocukken gözleri bozulmaya başladı ve
hayatının geri kalanı boyunca hep ağır gözlükler
kullanmak zorunda kaldı.
1950'de Fonseca ortaokula başladı ve yavaş yavaş
politik gruplarla tanışmaya başladı. 1950'lerin
başlarında bir muhafazakâr partinin gençlik grubunun
toplantılarına katıldı ve UNAP'a (Union Nacional
de Acción Popular/Ulusal Halkçı Hareket Birliği)
girdi. Fonseca bu arada Marksizme karşı artan
bir ilgi duymaya basladı ve PSN'ye (Nikaragua
Sosyalist Partisi) katıldı. UNAP'ı artık burjuvalaşmış
oldukları için eleştirerek 1953'teayrıldı. 1954'te
kendisi ve okuldan arkadaşları Segovia isimli
kültürel bir gazeteyi yayınlamaya başladılar.
Her ne kadar gazete yoksulluk, öğrenci hareketi,
vb. gibi sosyal konuları işlese de Somoza hükümetini
doğrudan hedeflemiyordu.
1955'te mezun olduktan sonra Fonseca, başkent
Managua'daki bir lisede kütüphaneci oldu. Bu arada
öğrencilerle konuşuyor, onları Nikaragua tarihini
araştırmaya yönlendiriyor, lise öğrencilerinden
oluşan bir ulusal hareket kurmayı umuyordu. Ertesi
yıl Fonseca Hukuk Fakültesi'ne girmek için Leon'a
taşındı.
Leon'a varır varmaz öğrenci eylemlerinin içine
girdi, bir öğrenci gazetesinin baş editörü oldu
ve Nikaragua'da PSN'nin ilk öğrenci hücresini
oluşturdu. Kısa ömürlü bu grup Marksist kuramlar
üzerine çalışmalar organize etti, ancak parti
örgütünden fazla destek alamadı.
Eylül 1956'da Başkan Anastasio Somoza Garcia,
Leon'da öldürüldü. Suikastçı olay anında öldürülmüştü
ama yine de sıkı yönetim ilan edildi ve şüpheliler
için arama başlatıldı. Bu sırada olay hakkında
herhangi bir bilgisi bulunmayan Fonseca, Ulusal
Muhafızlar tarafından tutuklandı. Biyografi yazarlarına
göre, Fonseca o dönemde barışçıl yöntemlere bağlıydı
ve PSN'nin önderliğini Nikaragua için uygun buluyordu.
1957'de Fonseca, PSN delegesi olarak Dünya Demokratik
Gençlik Federasyonu'nun düzenlediği dünya gençlik
ve öğrenci festivaline katılmak için Sovyetler
Birliği'ne gitti. Fonseca daha sonraları, SSCB
ziyaretini anlatan "Un Nicaraguense en Moscu"
(Moskova'da bir Nikaragualı) isimli bir kitap
yazdı.
Fidel ve 26 Temmuz Hareketi'nin 1 Ocak 1959'da
Küba Devrimini gerçekleştirmesi bütün Latin Amerika'da
ve Nikaragua'da büyük bir ilgi yarattı. Küba Devrimi,
Fonseca'yı devrimin mümkün olduğuna ve devrime
öncülük edecek yeni bir örgütün gerekliliğine
ikna etmişti. Bu örgüt, PSN'nin ve diğer var olan
grupların çatısı dışında yaratılabilirdi.
Küba'nın zaferi Nikaragua'da, Somoza karşıtı eylemleri
artırmıştı. 1959'da Fonseca böyle bir ayaklanmada
yer aldı. Ayni yılın Şubat ayında Fonseca ve diğer
birçok Nikaragualı devrimci Küba'ya gitti.
1959'un ortalarında Fonseca, Güney Honduras'da
bir gerilla birliğinin eğitim kampına katıldı.
24 Haziran 1959'da Honduras ve Nikaragua ordusu
bu kampa saldırdı ve birçok gerillayı öldürürken
Fonseca dahil birçoğunu da tutukladı.
Bu olay Fonseca'nın PSN ile olan ilişkisinin bitişidir.
Fonesca'nın devrimci coşkusu artmış ama PSN Nikaragua'da
bir devrimin imkansız olduğuna ikna olmuştu. PSN,
aşırı-gerillacı olarak suçladığı Fonseca'yı ve
diğerlerini ihraç etti. Fonseca, bu arada askeri
hastaneden askeri hastaneden kaçmayı başardı ve
Küba'ya gitti; burada General Sandino üzerinde
çalıştı. Ayrıca Havana'da küçük bir apartman dairesinde
daha sonra FSLN kurucusu olacak devrimcilerle
toplantılara başladı.
1959-1963 arasında Fonseca ve yoldaşları bir devrimci
örgüt kurmak için çalıştılar. Birçok kısa ömürlü
gruptan sonra 1963'te FSLN ortaya çıktı. 1963
ortalarında bir gerilla grubu, Nikaragua'nın,
Rios Coco y Bocay bölgesine girdi. İyi hazırlanmamış
bu grubun bir bölümü Ulusal Muhafızlar tarafından
öldürüldü, bir bölümü de Honduras'a geçebildi.
Bu olay, "politik temel oluşturmadan askeri
eylemliliğe aşırı önem vermek" hatasının
altını çizmişti
Haziran 1964'te Fonseca ve Victor Tirado, Anastasio
Somoza Debayle'ye suikast planı yapmaktan Managua'da
tutuklandı. Fonseca, bir savunma yapmak yerine
Somoza'ya karşı kendi iddianamesini sundu, bunu
daha sonra "Hapishaneden Diktatörlüğü Suçluyorum"
isimli yazılarında detaylandırdı.
1964-1966 arasında FSLN eğitim çalışmaları ve
toplumsal örgütlenmeye ağırlık verdi, Managua'da
eğitim sınıfları oluşturdu ve emekçi kitlelere
kaynaklar sağlamak için çalıştı. Fonseca bu arada
Meksika ve Kostarika'da kaçak olarak yaşıyordu.
1966'da Pancasan bölgesinde ikinci bir FSLN gerilla
harekatı 40 gerillayla başladı. Bu sefer gerillalar
daha iyi eğitimli ve silahlıydı ve bu kez saflarında
kadınlar da vardı. Fonseca ve FSLN önderliği kadınların
da saflara katılmasını önemsiyordu.
Pansacan'daki gerilla hareketi de Ulusal Muhafızların
kıyımına uğradı ama Fonseca ve kurtulan diğerleri,
bu çıkışı "FSLN'nin hâlâ var olduğunu bütün
ülkeye gösterdiği" için politik bir zafer
olarak kabul ettiler.
Gerçekten de FSLN bir süre sonra artık bütün ülkede
bir güç haline gelecek ve zafere kadar ilerleyecekti.
1976'da Ulusal Muhafız birlikleri tarafından bir
çatışmada öldürülen Fonseca zafer gününü göremedi;
ama devrimci hareketin kurucusu, teorisyeni ve
yöneticisi olarak bütün bu olup bitenlerin gerçek
mimarıydı.
|